Opieka wytchnieniowa- czym jest i dla kogo jest przeznaczona?

Rodz­ice oraz opiekunowie dzieci niepełnosprawnych mierzą się na co dzień z ogrom­nym wyzwaniem. Są oni obciążeni psy­chicznie i fizy­cznie- rezygnu­ją z życia zawodowego i społecznego, przes­ta­ją się rozwi­jać i dos­tosowu­ją się jedynie pod dziecko niepełnosprawne. Aby im ulżyć i udzielić wspar­cia stwor­zono pro­gram opie­ki wytch­nieniowej. Ma on wesprzeć opiekunów lub chwilowo ich zastąpić w codzi­en­nych obow­iązkach. Komu przysługu­je i jak dokład­nie wyglą­da pomoc? Jak moż­na z niej sko­rzys­tać? Jakie bada­nia gene­ty­czne dziec­ka warto wykon­ać, aby sko­rzys­tać z pomo­cy? Wszys­tkie odpowiedzi zna­j­du­ją się poniżej.

1. Czym jest pro­gram opie­ki wytchnieniowej?
2. Na czym pole­ga opieka wytchnieniowa?
3. Kto może sko­rzys­tać z pro­gra­mu opie­ki wytchnieniowej?
4. Formy opie­ki wytchnieniowej
5. Ile godzin opie­ki wytch­nieniowej przysługuje?
6. Jak sko­rzys­tać z pro­gra­mu opie­ki wytchnieniowej?
7. Kwal­i­fikac­ja do pro­gra­mu opie­ki wytchnieniowej

Czym jest program opieki wytchnieniowej?

Pomoc wytch­nieniowa to jed­na ze skład­owych opie­ki społecznej. Wiąże się ona z bezpłat­ną opieką nad osobą niepełnosprawną, która nie może egzys­tować bez stałej opie­ki. Możli­wa jest pomoc kilku­godzin­na, kilkud­niowa, a nawet kilku­nas­tod­niowa. Dzię­ki pro­gramowi opie­ki wytch­nieniowej rodz­ice lub opiekunowie osób z niepełnosprawnoś­cią będą mieli czas na inne obow­iąz­ki lub odpoczynek. Z pomo­cy wytch­nieniowej moż­na sko­rzys­tać w:

• Dzi­en­nych ośrod­kach wsparcia
• Ośrod­kach urlopowych
• Placówkach całodobowych
• Jed­nos­tkach sys­te­mu oświaty
• Zakładach opiekuńc­zo-pielę­gna­cyjnych
• Miejs­cu zamieszka­nia oso­by niepełnosprawnej
• Wybranym miejs­cu, które uzys­ka pozy­ty­wną opinię real­iza­to­ra programu

Na czym polega opieka wytchnieniowa?

Opieka wytch­nieniowa może przyj­mować różne formy np. pomo­cy w pielę­gnacji, higie­n­ie oso­bis­tej, kon­trolowa­niu czyn­noś­ci fizjo­log­icznych, porusza­niu się czy przy­go­towywa­niu i podawa­niu posiłków. Na pro­gram skła­da się również utrzy­manie porząd­ku w miejs­cu poby­tu oraz spędzanie cza­su z osobą niesamodziel­ną. Jest to nieod­płat­na for­ma pomocy.

Kto może skorzystać z programu opieki wytchnieniowej?

Pomoc wytch­nieniowa jest pro­gramem przez­nac­zonym dla rodz­iców lub opiekunów osób niepełnosprawnych (np. z ciężki­mi objawa­mi autyz­mu), którzy potrze­bu­ją odpoczynku od spra­wowa­nia opie­ki lub muszą wypełnić inne obow­iąz­ki. Sko­rzys­tanie z pomo­cy jest możli­we, tylko jeśli oso­ba niepełnospraw­na ma wskaza­nia do koniecznoś­ci stałej opie­ki. Oso­ba niepełnospraw­na musi mieć również wskaza­nia do niezbęd­nego stałego udzi­ału opieku­na w pro­ce­sie leczenia, reha­bil­i­tacji czy edukacji.

Formy opieki wytchnieniowej

Opieka wytch­nieniowa jest real­i­zowana przez jed­nos­t­ki samorzą­du tery­to­ri­al­nego. Pomoc zapew­ni­a­ją ośrod­ki środowiskowe. Nie jest to opieka jed­nego rodza­ju. Możne ona obe­j­mować róże formy:

• Opieka w ramach poby­tu dzi­en­nego odby­wa się w miejs­cu zamieszka­nia oso­by niepełnosprawnej lub w dedykowanym ośrod­ku. Pomoc może również zostać udzielona w innych miejs­cu, jeśli uzys­ka ono pozy­ty­wną opinię real­iza­to­ra programu.
• Opieka całodobowa jest real­i­zowana w dedykowanym ośrod­ku, który ma możli­woś­ci jej zapewnienia. Pomoc całodobowa również może zostać udzielona w innym miejs­cu. Tutaj warunk­iem koniecznym także jest pozy­ty­w­na opinia real­iza­to­ra programu.
• Zapewnie­nie opiekunom niepełnosprawnego porad­nict­wa psy­cho­log­icznego oraz ter­apeu­ty­cznego. Porad­nict­wo może obe­j­mować także edukację w zakre­sie pielę­gnacji, reha­bil­i­tacji oraz dietetyki.

Ile godzin opieki wytchnieniowej przysługuje?

Opiekunom osób niepełnosprawnych przysługu­je 240 godzin pomo­cy wytch­nieniowej w ramach poby­tu dzi­en­nego. W przy­pad­ku opie­ki całodobowej przysługu­je 14 dni. Ist­nieje możli­wość uzyska­nia opie­ki przez kole­jne 14 dni, jeśli dojdzie do nagłej sytu­acji np. poby­tu w szpi­talu opieku­na. Należy wtedy jed­nak przed­staw­ić stosowne doku­men­ty, które potwierdzą nagłe okolicznoś­ci. Opiekunom przysługu­je również 20 godzin pro­fesjon­al­nego porad­nict­wa w zakre­sie pielę­gnacji, reha­bil­i­tacji i diete­ty­ki oraz porad­nict­wa psy­cho­log­icznego i terapeutycznego.

Jeśli lim­it godzin opie­ki wytch­nieniowej został przekroc­zony, to moż­na złożyć do jed­nos­t­ki samorzą­du tery­to­ri­al­nego wniosek o jej zwięk­sze­nie w ramach środ­ków własnych.

Jak skorzystać z programu opieki wytchnieniowej?

Aby sko­rzys­tać z pro­gra­mu opie­ki wytch­nieniowej, należy złożyć odpowied­ni wniosek do jed­nos­t­ki samorzą­du tery­to­ri­al­nego. Do pro­gra­mu kwal­i­fiku­je jedynie kar­ta zgłoszeniowa. Aktu­al­nie nie ma potrze­by speł­ni­a­nia kry­ter­iów dochodowych.

Kwalifikacja do programu opieki wytchnieniowej

Oso­ba niepełnospraw­na musi mieć wskaza­nia do stałej opie­ki, jeśli ma zostać zak­wal­i­fikowana do pro­gra­mu pomo­cy wytch­nieniowej. Aby je uzyskać, dziecko musi być odpowied­nio zdi­ag­no­zowane. Bez właś­ci­wej diag­nozy sko­rzys­tanie z pro­gra­mu opie­ki wytch­nieniowej nie będzie możli­we. Pro­ces diag­nos­ty­czny częs­to jest dłu­gi i zaw­iły. Aby go usprawnić, rekomen­du­je się wyko­nanie badań gene­ty­cznych u dziec­ka, ponieważ wiele rodza­jów niepełnosprawnoś­ci ma podłoże gene­ty­czne. Im szy­b­ciej niepełnosprawność zostanie potwierd­zona, tym szy­b­ciej będzie moż­na sko­rzys­tać z pro­gra­mu opie­ki wytchnieniowej.

Moż­na wykon­ać bada­nia pan­elowe, które sprawdzą określone geny lub zde­cy­dować się na kom­plek­sowe bada­nia gene­ty­czne np. test WES. Anal­izie pod­da­je się w nim aż 23 000 genów. Wykony­wane jest ono za pomocą tech­nologii NGS (Sek­wencjonowa­nia Nowej Gen­er­acji).  Testy WES to naj­dokład­niejsze i najnowocześniejsze bada­nia genetyczne.

Przeczy­taj też:

Bada­nia na odporność

Bada­nia gene­ty­czne noworodka

Badanie WES cena