Żywność genetycznie modyfikowana — nie tak straszna, jak się wydaje

Wokół poję­cia – żywność gene­ty­cznie mody­fikowana – krąży wiele mitów i błęd­nych przekon­ań. Mało kto zwraca uwagę na to, że wprowadze­nie nowego, zmody­fikowanego pro­duk­tu jest zawsze poprzed­zone liczny­mi bada­ni­a­mi określa­ją­cy­mi bezpośred­nie kon­sek­wenc­je jego spoży­cia, dlat­ego też żywność ta jest znacznie bardziej testowana niż jakakol­wiek inna. Czym jest żywność mody­fikowana? Czy żywność mody­fikowana gene­ty­cznie jest zdrowa? Tem­at ten porusza­my poniżej.

Spis treś­ci:

1. Co to jest żywność mody­fikowana genetycznie?
2. Żywność gene­ty­cznie mody­fikowana — jaki jest cel modyfikacji?
3. Żywność mody­fikowana gene­ty­cznie — jakie są reg­u­lac­je prawne?
4. Czy żywność mody­fikowana gene­ty­cznie jest zdrowa?

Co to jest żywność modyfikowana genetycznie?

Zan­im wyjaśn­imy, co to jest żywność mody­fikowana gene­ty­cznie, przyjrzyjmy się samemu poję­ciu GMO. W sklepach bard­zo częs­to moż­na spotkać pro­duk­ty, na etykiecie, których jesteśmy zapew­ni­ani, że nie zaw­ier­a­ją żad­nego GMO. Sym­bol ten ma oznaczać – żywność mody­fikowana gene­ty­cznie, a w rezulta­cie jest zupełnie czym innym.

GMO (Genet­i­cal­ly Mod­i­fied Organ­isms) to są orga­nizmy mody­fikowane gene­ty­cznie, tzn. orga­nizmy trans­geniczne, czyli rośliny bądź zwierzę­ta, których mate­ri­ał gene­ty­czny (infor­ma­c­ja gene­ty­cz­na) zmieniono z zas­tosowaniem tech­nik inżynierii gene­ty­cznej. Z kolei tech­ni­ki te, to celowa ingerenc­ja w mate­ri­ał gene­ty­czny orga­nizmów, która ma prowadz­ić do zmi­an ich dziedz­icznych właściwości.
Zatem co to jest żywność mody­fikowana gene­ty­cznie? Żywność mody­fikowana to żywność pro­dukowana z trans­genicznych roślin lub zasobów, które są uzyskane z hodowli trans­genicznych zwierząt.

Żywność genetycznie modyfikowana — jaki jest cel modyfikacji?

Tech­ni­ki inżynierii gene­ty­cznej pozwala­ją na wyposaże­nie roślin i zwierząt w nowe właś­ci­woś­ci. Dzię­ki temu rośliny mogą być np. bardziej odporne na suszę czy są w stanie bronić się przed ataku­ją­cy­mi je szkod­nika­mi. Nato­mi­ast zwierzę­ta dzię­ki mody­fikacji mogą w krótkim cza­sie uzyskać znaczny przy­rost masy ciała, być zdolne do wyt­worzenia mięsa z mniejszą zawartoś­cią tłuszczu lub pro­dukować ludzkie biał­ka, które mają duże znacze­nie w medycynie.

Współcześnie więk­szość wyko­rzysty­wanych w rol­nictwie gatunków roślin ule­ga mody­fikacji. Przykła­dem może ziem­ni­ak odporny na wirusa wrze­cionowa­t­ego bulw, soja, ryż, kukury­dza. Wyni­ka to z tego, że z roku na rok grun­tów ornych, które są zdatne do upraw­ia­nia żywnoś­ci, jest coraz mniej. Zmienia się kli­mat i przed rol­nictwem sto­ją nowe wyzwania.

Warto dodać, że żywność gene­ty­cznie mody­fikowana może być pomoc­na w walce z niedob­o­ra­mi wit­a­min i choroba­mi. Jako przykład może posłużyć zło­ty ryż, zaw­ier­a­ją­cy więcej beta-karotenu, a w orga­nizmie przek­sz­tał­cany w wit­a­m­inę A, która ma duże znacze­nie w zapo­b­ie­ga­niu ślepocie.

Żywność modyfikowana genetycznie — jakie są regulacje prawne?

Żywność mody­fikowana gene­ty­cznie obję­ta jest pewny­mi reg­u­lac­ja­mi prawny­mi. Zgod­nie z wymoga­mi Unii Europe­jskiej pro­duk­ty, które zaw­ier­a­ją powyżej 1 proc. skład­ników mody­fikowanych, muszą być odpowied­nio oznakowane. W Polsce ta wartość wynosi 0,9 proc. W naszym kra­ju uprawa roślin mody­fikowanych nie jest możli­wa, lecz co roku impor­towane są duże iloś­ci soi gene­ty­cznie mody­fikowanej, która służy do wyt­worzenia pasz.

Czy żywność modyfikowana genetycznie jest zdrowa?

Żywność mody­fikowana gene­ty­cznie, tak jak wszys­tko inne, ma swo­je zale­ty i wady. Jest spec­jal­nie oznakowana, więc sami decy­du­je­my o tym, czy ją zakupimy, czy nie.

Jakie korzyś­ci wynika­ją z zas­tosowa­nia roślin mody­fikowanych gene­ty­cznie? Przede wszys­tkim pozwala to na zwięk­sze­nie wyda­jnoś­ci upraw, mniejsze zuży­cie pesty­cy­dów i nawozów, a to z kolei chroni lasy deszc­zowe przed wyci­naniem. Pon­ad­to zmniejsza kosz­ty pro­dukcji oraz zapew­nia uzyskanie czyst­szych i zdrowszych plonów. Żywność mody­fikowana gene­ty­cznie dostar­cza nam dodatkowych wit­a­min i mikro oraz makroelementów.

Zatem czy żywność mody­fikowana gene­ty­cznie jest zdrowa? Wprowadze­nie nowego, zmody­fikowanego pro­duk­tu musi być poprzed­zone liczny­mi bada­ni­a­mi, które określa­ją kon­sek­wenc­je żywieniowe, aler­go­log­iczne i toksyko­log­iczne. Żywność mody­fikowana prze­chodzi dokład­niejsze bada­nia i testy niż jakakol­wiek inna.