Fakty i mity o ciąży po 39. roku życia — co warto wiedzieć o późnej ciąży?

Mam 39 lat i jestem w ciąży – zal­icza­sz się do tej grupy? Zatem z pewnoś­cią zain­tere­su­je Cię nasz artykuł na tem­at fak­tów i mitów o ciąży po 39. roku życia. Chcesz poz­nać prawdę na tem­at zalet i wad późnego macierzyńst­wa? Zaprasza­my do uważnej lektury!

Spis treś­ci:

Póź­na ciąża jest ciążą wysok­iego ryzyka
Póź­na ciąża częś­ciej kończy się poronieniem
Im starsza mama, tym więk­sze ryzyko wad genetycznych
Starsza mama musi wykon­ać dokładne bada­nia prenatalne
W późnej ciąży trze­ba wykon­ać amniopunkcję
39 lat i pier­wsza ciąża — konieczne będzie cesarskie cięcie

Późna ciąża jest ciążą wysokiego ryzyka

FAKT. Każ­da ciąża, w której ist­nieje ryzyko nieko­rzyst­nego zakończenia, to ciąża wysok­iego ryzy­ka. Według klasy­fikacji lekarzy ginekologów, wiek mat­ki powyżej 35 lat wiąże się z więk­szym ryzykiem wys­tąpi­enia powikłań [1], zatem ciąża po 39. roku życia jest ciążą wysok­iego ryzyka.

Późna ciąża częściej kończy się poronieniem

FAKT. Nieste­ty ryzyko poronienia rośnie wraz z wiekiem mat­ki [2]. U kobi­et młod­szych niż 30 lat, ryzyko poronienia wynosi 1:10 [3]. Jeśli kobi­eta ma od 35 do 39 lat, ryzyko to zwięk­sza się do 2:10, nato­mi­ast gdy kobi­eta ma pon­ad 45 lat, praw­dopodobieńst­wo poronienia wynosi aż 50% [3].

Im starsza mama, tym większe ryzyko wad genetycznych

FAKT. Jeśli możesz o sobie powiedzieć „mam 39 lat i jestem w ciąży”, na pewno masz już za sobą lek­turę na tem­at zależnoś­ci pomiędzy wiekiem mat­ki i ryzykiem obciąże­nia choroba­mi gene­ty­czny­mi, np. zespołem Dow­na. Ryzyko wys­tąpi­enia tri­somii 21 rzeczy­wiś­cie zależy od wieku mat­ki i wynosi [4]:

• w wieku 35 lat – 1:350,
• w wieku 42 lat – 1:60,
• w wieku 49 lat – 1: 12.

Starsza mama musi wykonać dokładne badania prenatalne

FAKT. 39 lat i pier­wsza ciąża, a także macierzyńst­wo w późniejszym wieku stanowi dobry powód do wyko­na­nia dokład­nych badań pre­na­tal­nych. Dzię­ki dodatkowej diag­nos­tyce moż­na rozpoz­nać wiele chorób gene­ty­cznych oraz wad roz­wo­jowych zaw­cza­su, zan­im na dobre się one rozwiną.

Pol­skie Towarzyst­wo Gineko­log­iczne (PTG) rekomen­du­je, aby niein­wazyjne bada­nia pre­na­talne w kierunku najczęś­ciej spo­tykanych wad roz­wo­jowych i niepraw­idłowoś­ci gene­ty­cznych były pro­ponowane wszys­tkim kobi­etom ciężarnym, bez wzglę­du na wiek [5]. W szczegól­noś­ci jed­nak warto się nimi zain­tere­sować, gdy [5]:

• ciężar­na jest w wieku powyżej 35. roku życia,
• kar­i­o­typ jed­nego z part­nerów jest nieprawidłowy,
• para otrzy­mała niepraw­idłowy wynik prze­siewowego bada­nia ultrasonograficznego,
• w poprzed­niej ciąży wys­tąpiła choro­ba gene­ty­cz­na lub wada wrodzona,
• w rodzinie wys­tąpiła choro­ba gene­ty­cz­na lub wada wrodzona.

Niek­tóre z badań pre­na­tal­nych (np. test PAPP‑A) moż­na wykon­ać w późnej ciąży za dar­mo, w ramach refun­dacji NFZ [6], nato­mi­ast inne (np. test NIFTY pro) są dostęp­ne prywatnie.

W późnej ciąży trzeba wykonać amniopunkcję

MIT. Jeśli należysz do grupy „mam 39 lat i jestem w ciąży”, nie musisz się obaw­iać amniop­unkcji. Badanie inwazyjne jest zle­cane dopiero wtedy, kiedy niein­wazyjne pre­na­talne bada­nia prze­siewowe dadzą niepraw­idłowy wynik. Warto wiedzieć, że nowoczesne gene­ty­czne testy pre­na­talne, takie jak

NIFTY wyróż­nia więk­sza czułość niż w przy­pad­ku badań bio­chemicznych typu test PAPP‑A [7]. Zatem jeśli para otrzy­ma niepraw­idłowy wynik bada­nia PAPP‑A, ale praw­idłowy NIFTY, nie ma koniecznoś­ci, aby wykony­wać dodatkowo ryzykowną amniopunkcję.

39 lat i pierwsza ciąża — konieczne będzie cesarskie cięcie

MIT. Klasy­fikac­ja do cesarskiego cię­cia nie zależy od wieku ciężarnej. Wskaza­nia do cię­cia cesarskiego to [8]:

• ciąża bliź­ni­acza jednokosmówkowa,
• łożysko przed­w­cześnie odd­ziela­jące się,
• niek­tóre schorzenia kardiologiczne,
• niek­tóre zaburzenia psychiczne,
• niepraw­idłowe położe­nie dziecka,
• niepraw­idłowy zapis KTG u dziecka,
• niewspółmier­ność porodowa,
• przewidy­wana duża masa dziecka,
• prze­by­cie w przeszłoś­ci 2 (lub więcej) cięć cesarskich,
• rzucawka,
• wypad­nię­cie pępowiny,
• wys­tąpi­e­nie bradykardii u dziecka.

Nato­mi­ast 39 lat i pier­wsza ciąża sama w sobie nie stanowi wskaza­nia do wyko­na­nia cesar­ki. Wszys­tko zależy od prze­biegu ciąży oraz stanu zdrowia kobiety.

Źródła:

1. Jol­ly M. et al. The risks asso­ci­at­ed with preg­nan­cy in women aged 35 years or old­er. Human Repro­duc­tion 15(11): 2433–7 (2000)

2. Nybo Ander­sen, A. M., et al. Mater­nal age and fetal loss: pop­u­la­tion based reg­is­ter link­age study. BMJ (Clin­i­cal research ed.), 320(7251), 1708–1712 (2000)

3. https://www.tommys.org/pregnancy-information/im-pregnant/early-pregnancy/how-common-miscarriage

4. Antonarakis S.E. 10 years of Genomics, chro­mo­some 21, and Down syn­drome. Genomics 51:1–16 (1998)

5. https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/63104,badania-prenatalne

6. https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-badan-prenatalnych

7. https://badanienifty.pl/czeste-pytania/test-nifty-czy-amniopunkcja/

8. https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone‑2/kalendarz-ciazy/cesarskie-ciecie-wszystko-co-warto-wiedziec