Niepełnosprawność intelektualna — rodzaje, przyczyny, terapia

Niepełnosprawność intelek­tu­al­na to zaburze­nie roz­wo­jowe. Powodu­je ono obniże­nie funkcji intelek­tu­al­nych. Niepełnosprawność intelek­tu­al­na wys­tępu­je w czterech różnych stop­ni­ach nasile­nia: lekkim, umi­arkowanym, znacznym i głębokim. Jakie są przy­czyny jej wys­tępowa­nia? Jakie są formy ter­apii niepełnosprawnoś­ci intelek­tu­al­nej? Pod­powiadamy poniżej!

Spis treś­ci:

1. Poję­cie niepełnosprawnoś­ci intelektualnej
2. Stop­nie niepełnosprawnoś­ci intelektualnej
3. Niepełnosprawność umysłowa — przyczyny
4. Niepełnosprawność intelek­tu­al­na — terapia

Pojęcie niepełnosprawności intelektualnej

Niepełnosprawność intelek­tu­al­na to znaczne obniże­nie poziomu funkcjonowa­nia intelek­tu­al­nego. Nie jest to choro­ba, ale trwałe i niezby­walne zaburze­nie roz­wo­jowe. Jest ono także nazy­wane niepełnosprawnoś­cią umysłową. Oso­ba niepełnospraw­na intelek­tu­al­nie ma także prob­le­my ze społecznym przys­tosowaniem się oraz ilo­raz inteligencji wynoszą­cy mniej niż 70 w skali Wechslera.
Niepełnosprawność intelek­tu­al­na to bard­zo zróżni­cow­ane zaburze­nie. Może ono wys­tępować w czterech stop­ni­ach: lekkim, umi­arkowanym, znacznym i głębokim. Nieza­leżnie od stop­nia niepełnosprawnoś­ci mogą towarzyszyć także inne zaburzenia np. moto­ryczne, emocjon­alne czy motywacyjne.

Stopnie niepełnosprawności intelektualnej

Niepełnosprawność intelek­tu­al­na to zaburze­nie, które może wys­tępować w czterech stopniach:
● Niepełnosprawność intelek­tu­al­na w stop­niu lekkim – objawy tego stop­nia niepełnosprawnoś­ci to głównie trud­noś­ci w nauce czy­ta­nia i pisa­nia, mniejszy zasób słown­ict­wa oraz prob­le­my z podziel­noś­cią uwa­gi. Ilo­raz inteligencji w tym przy­pad­ku wynosi 50–69. Oso­by niepełnosprawne intelek­tu­al­nie w stop­niu lekkim potrafią bez prob­lemów zaspoka­jać swo­je potrze­by, komu­nikować się z otocze­niem i pod­jąć pracę zarobkową.
● Niepełnosprawność intelek­tu­al­na w stop­niu umi­arkowanym – iq przy tym stop­niu niepełnosprawnoś­ci wynosi 35–49. Stopień funkcjonowa­nia intelek­tu­al­nego jest więc taki sam jak u ośmi­o­lat­ka. Niepełnosprawność intelek­tu­al­na w stop­niu umi­arkowanym wiąże się głównie z zaburzeni­a­mi mowy i komu­nikacji oraz spory­mi trud­noś­ci­a­mi w nauce czy­ta­nia i pisania.
● Niepełnosprawność intelek­tu­al­na w stop­niu znacznym – rozpoz­na­je się ją u osób, których ilo­raz inteligencji wynosi 20–34. Poziom roz­wo­ju umysłowego tych osób moż­na więc przyrów­nać do sześ­ci­o­let­niego dziec­ka. Oso­ba niepełnospraw­na intelek­tu­al­nie w stop­niu znacznym potrafi wypowiedzieć jedynie proste zda­nia oraz ma prob­le­my z widze­niem i słysze­niem. Musi ona zna­j­dować się pod stałą opieką.
● Niepełnosprawność intelek­tu­al­na w stop­niu głębokim — iq w tym przy­pad­ku wynosi mniej niż 20. Oso­by z tym stop­niem niepełnosprawnoś­ci są więc rozwinięte intelek­tu­al­nie tak, jak trzy­latek. Nie są one w stanie uczyć się i zapamię­ty­wać, a ich zasób słown­ict­wa to jedynie kil­ka wyrazów.

Niepełnosprawność umysłowa — przyczyny

Najczęst­sze przy­czyny niepełnosprawnoś­ci intelek­tu­al­nej to:
● Czyn­ni­ki gene­ty­czne — niepełnosprawność intelek­tu­al­na bard­zo częs­to współwys­tępu­je z choroba­mi gene­ty­czny­mi np. tri­somią chro­mo­so­mu 21 (zespołem Dow­na) czy choroba­mi metabolicznymi.
● Uszkodze­nie kory móz­gowej w dzieciństwie
● Zaży­wanie sil­nych leków w ciąży
● Prze­jś­cie choro­by zakaźnej w ciąży np. róży­cz­ki, świn­ki czy ospy wietrznej
● Stres w ciąży
● Naraże­nie pło­du na promieniowanie radi­a­cyjne lub inne sub­stanc­je toksyczne
● Zapale­nie opon móz­gowo-rdzeniowych w pier­wszych miesią­cach życia

Niepełnosprawność intelektualna — terapia

Ter­apia niepełnosprawnoś­ci intelek­tu­al­nej jest dobier­ana indy­wid­u­al­nie do potrzeb i możli­woś­ci danego dziec­ka. Jed­nak w więk­szoś­ci przy­pad­ków ter­apia obe­j­mu­je następu­jące elementy:
● Tren­ing poz­naw­czy sty­mu­lu­ją­cy dzi­ałanie mózgu
● Tren­ing zdol­noś­ci psychospołecznych
● Ter­apia logopedyczna
● Psy­choe­dukac­ja i wspar­cie rodziny oso­by niepełnosprawnej intelektualnie
● Reha­bil­i­tac­ja (tylko w przy­pad­ku wys­tępowa­nia zaburzeń motorycznych)
● Far­makoter­apia (tylko w przy­pad­ku wys­tępowa­nia chorób współistniejących)