Kleszczowe zapalenie mózgu — jakie mogą być skutki tej choroby? Jak się przed nimi uchronić?

Kleszc­zowe zapale­nie mózgu (KZM) to poważ­na choro­ba wiru­sowa, którą przenoszą kleszcze. Wirus ataku­je zarówno komór­ki ner­wowe mózgu, jak i otacza­jące go struk­tu­ry, w wyniku czego może doprowadz­ić do poważnych powikłań. Najlep­szym sposobem na zabez­piecze­nie siebie i swoich blis­kich przed chorobą jest pro­fi­lak­ty­ka, czyli szczepi­e­nie na kleszc­zowe zapale­nie mózgu. Jaką ma skuteczność i od czego zależy cena szczepi­on­ki na kleszc­zowe zapale­nie mózgu? Pod­powiadamy poniżej.

Spis treś­ci:

1. Kleszc­zowe zapale­nie mózgu — co to za choroba?
2. Kleszc­zowe zapale­nie mózgu — jakie daje objawy?
3. Kleszc­zowe zapale­nie mózgu — szczepienie
4. Szczepi­e­nie na kleszc­zowe zapale­nie mózgu — jak dzi­ała i jaką ma skuteczność?
5. Szczepi­enia na kleszc­zowe zapale­nie mózgu — kiedy je wykonać?
6. Szczepi­onka na kleszc­zowe zapale­nie mózgu — cena

Kleszczowe zapalenie mózgu — co to za choroba?

Kleszc­zowe zapale­nie mózgu, nazy­wane również odkleszc­zowym zapale­niem mózgu, to choro­ba odśrod­kowego układu ner­wowego, wywołana przez wirusy z rodziny Flaviviridae.
Do zakaże­nia najczęś­ciej dochodzi w wyniku ukąszenia przez zakażonego kleszcza. Rzadziej moż­na się zaraz­ić na skutek spoży­cia surowego mle­ka bądź jego przetworów pochodzą­cych od krów lub kóz, które są zain­fekowane wirusem KZM.
Ryzyko zachorowa­nia na kleszc­zowe zapale­nie mózgu doty­czy wszys­t­kich grup wiekowych, również niemowląt. Może dojść do niego w bard­zo prosty sposób – na ukąsze­nie kleszcza jesteśmy narażeni przy wykony­wa­niu najprost­szych czyn­noś­ci na łonie natu­ry. Na tę chorobę nie ma leku, dlat­ego, aby bez­piecznie spędzać czas wśród zie­leni, spec­jal­iś­ci zale­ca­ją przyję­cie szczepi­enia na kleszc­zowe zapale­nie mózgu. W dal­szej częś­ci artykułu wyjaś­ni­amy, przed czym chroni i jaka jest cena szczepi­on­ki na kleszc­zowe zapale­nie mózgu.

Kleszczowe zapalenie mózgu — jakie daje objawy?

Kleszc­zowe zapale­nie mózgu ujaw­nia się po około 7–14 dni­ach od ukąszenia przez zain­fekowanego kleszcza, choć pro­ces inkubacji może liczyć od 4 do 28 dni.
Gdy kleszcz wkłu­je się w skórę, wirus po kilku min­u­tach wni­ka już do orga­niz­mu. Na początku nam­naża się w komórkach skóry i okolicznych węzłach chłon­nych. Następ­nie dosta­je się do naczyń krwionośnych i dochodzi do zakaże­nia różnych komórek orga­niz­mu. Pier­wszy etap zain­fekowa­nia zazwyczaj ma bezob­ja­wowy prze­bieg lub przyj­mu­je postać grypopodobną.

Objawy kleszc­zowego zapale­nia mózgu w pier­wszej fazie choro­by to: ból głowy, mięśni, karku, stawów; gorącz­ka; złe samopoczu­cie; nieżyt górnych dróg odd­e­chowych. Rzadziej wys­tępu­ją nud­noś­ci, bóle brzucha, wymio­ty i biegunka.
Symp­to­my te są częs­to mylone z objawa­mi przez­ię­bi­enia – trwa­ją około tygod­nia, u częś­ci osób ustępu­ją samoist­nie i dochodzi do elim­i­nacji infekcji.

U pozostałej grupy zakażonych pojaw­ia się wtór­na wiremia. Wirus infeku­je komór­ki śród­błonkowe naczyń móz­gowych i komór­ki ner­wowe mózgu. Ten etap, zwany fazą neu­ro­log­iczną, ujaw­nia się symp­toma­mi zapale­nia opon móz­gowo-rdzeniowych i przy dal­szym rozprzestrzeni­a­n­iu choro­by oznaka­mi zapale­nia mózgu.

Objawy kleszc­zowego zapale­nia mózgu w drugiej fazie choro­by to: zawroty i bóle głowy; wyso­ka gorącz­ka; nud­noś­ci i wymio­ty; oczo­pląs; światłow­stręt; prob­le­my z kon­cen­tracją i pamię­cią; zaburzenia ori­en­tacji i świado­moś­ci. W niek­tórych wypad­kach dochodzi do niedosłuchu, pod­wójnego widzenia, drże­nia kończyn i szty­wnoś­ci karku.
Jeśli wirus doprowadzi do zapale­nia mózgu, rdzenia krę­gowego i korzeni ner­wowych, mogą nastąpić nieod­wracalne uszkodzenia w orga­nizmie chorego lub może dojść do śmierci.

Jak dotąd medy­cy­na nie zna skutecznego lekarst­wa, które może pokon­ać nam­naża­jącego się wirusa, dlat­ego też ryzy­ka związanego z zakaże­niem nie moż­na bagatelizować. Najbardziej zale­caną for­mą pro­fi­lak­ty­ki jest przyję­cie na kleszc­zowe zapale­nie mózgu szczepienia.

Kleszczowe zapalenie mózgu — szczepienie

Na kleszc­zowe zapale­nie mózgu szczepi­e­nie zna­j­du­je się w Pol­skim Pro­gramie Szczepień Ochron­nych i wpisane jest na listę szczepień zale­canych, które nie są finan­sowane z budże­tu Min­is­tra Zdrowia.
Rekomen­dowane jest wszys­tkim osobom – zarówno dzieciom powyżej pier­wszego roku życia, jak i dorosłym, prze­by­wa­ją­cym w lasach, parkach, ogro­dach, na łąkach, polach, nad jeziorami.

Szczepi­e­nie na kleszc­zowe zapale­nie mózgu szczegól­nie zale­cane jest m.in. uczest­nikom let­nich kolonii i obozów, osobom prefer­u­ją­cym wypoczynek na łonie natu­ry, leśnikom, rol­nikom, sportow­com korzys­ta­ją­cym z terenów leśnych i parków, pra­cown­ikom wojskowym na poligonach.

Szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu — jak działa i jaką ma skuteczność?

Mech­a­nizm dzi­ała­nia szczepi­enia na kleszc­zowe zapale­nie mózgu pole­ga na pobudza­niu wyt­warza­nia swoistych prze­ci­w­ci­ał prze­ci­wko wiru­sowi KZM. Jego skuteczność jest bard­zo wyso­ka – po poda­niu drugiej daw­ki szczepi­on­ki ochrona przed kon­sek­wenc­ja­mi wirusa się­ga do 96%, a po poda­niu trze­ciej daw­ki, może dawać nawet 100% ochrony przed objawa­mi zakażenia.

Należy pamię­tać, że szczepi­onka na kleszc­zowe zapale­nie mózgu nie chroni przed zain­fekowaniem, gdy ukłu­cie kleszcza miało miejsce przed podaniem jej pier­wszej daw­ki i w okre­sie do dwóch tygod­ni po iniekcji.

Szczepienia na kleszczowe zapalenie mózgu — kiedy je wykonać?

Szczepi­enia na kleszc­zowe zapale­nie mózgu zale­ca się rozpocząć już zimą, by na wios­nę i lato uzyskać jak najwyższą ochronę.
Pod­sta­wowe szczepi­e­nie prze­ciw KZM zaw­iera trzy daw­ki: pier­wszą w wybranym ter­minie (najko­rzyst­niej w lutym lub mar­cu), drugą w odstępie 1–3 miesię­cy od pier­wszej daw­ki i trze­cią dawkę po 5–12 miesią­cach od ostat­niej dawki.

Aby utrzymy­wać ciągłą ochronę przed wirusem, zale­ca się korzys­tać z dawek przy­pom­i­na­ją­cych szczepi­enia na kleszc­zowe zapale­nia mózgu. Pier­wszą z nich przyj­mu­je się po 3 lat­ach od szczepi­enia pod­sta­wowego, a kole­jne co 3–5 lat (uza­leżnione jest to od wieku, rodza­ju preparatu, licz­by prze­ci­w­ci­ał w surowicy).

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu — cena

Szczepi­e­nie na kleszc­zowe zapale­nie mózgu, mimo że zna­j­du­je się w wykazie szczepi­onek zale­canych, nie należy do bezpłat­nych. Jego koszt uza­leżniony jest od konkret­nego preparatu, daw­ki i producenta.
Szczepi­e­nie na kleszc­zowe zapale­nie mózgu – cena – dzieci – jed­na dawka to koszt około 90–130 złotych.
Szczepi­onka na kleszc­zowe zapale­nie mózgu – cena – dorośli – jed­na dawka to koszt około 100–115 złotych.

Szczepi­onkę moż­na nabyć w aptece (na pod­staw­ie wyp­isanej recep­ty przez lekarza) i w niek­tórych placówkach medy­cznych, które posi­ada­ją w ofer­cie szczepi­enia na KZM.