Genetyka w kryminalistyce

Gene­ty­ka odna­j­du­je sze­rok­ie zas­tosowanie w wielu naukach sądowych. Bada­nia gene­ty­czne nie tylko pozwala­ją iden­ty­fikować przestępców, ale także umożli­wia­ją ustal­e­nie ojcost­wa do wyko­rzys­ta­nia w sądzie. Czym jeszcze zaj­mu­je się gene­ty­ka w krymi­nal­istyce? Podpowiadamy.

Spis treś­ci:

1. Gene­ty­ka w krymi­nal­istyce – czym się zaj­mu­je ta dziedzina?
2. Gene­ty­ka w krymi­nal­istyce – testy DNA pozwala­ją na dokładne zbadanie miejs­ca zbrodni
3. Gene­ty­ka pozwala ziden­ty­fikować przestępców, oso­by zagin­ione oraz zwłoki
4. Gene­ty­ka w krymi­nal­istyce – bada­nia DNA odna­j­du­ją zas­tosowanie także do usta­la­nia ojcost­wa w sądzie
5. Czy w bada­niu ojcost­wa musi wziąć udzi­ał także matka?
6. Jak przy­go­tować się do badań genetycznych?
7. Czy wynik bada­nia DNA może być zafałszowany?

Genetyka w kryminalistyce – czym się zajmuje ta dziedzina?

Gene­ty­ka w krymi­nal­istyce odna­j­du­je sze­rok­ie zas­tosowanie – dzię­ki niej uda­je się ziden­ty­fikować pochodze­nie śladów oraz dowodów rzec­zowych z miejs­ca przestępst­wa. Bada­nia DNA pozwala­ją także ziden­ty­fikować ofi­ary i spraw­ców przestępstw oraz ustal­ić ojcost­wo – ich wynik moż­na wyko­rzys­tać w sądzie, np. w spraw­ie o spadek lub alimenty.

Genetyka w kryminalistyce – testy DNA pozwalają na dokładne zbadanie miejsca zbrodni

DNA zna­j­du­je się w prak­ty­cznie każdej komórce naszego ciała. Z tego powodu każ­da prób­ka pobrana na miejs­cu zbrod­ni może stanow­ić cen­ną pos­zlakę. Mate­ri­ał gene­ty­czny do śledzt­wa moż­na pobrać z włosów, śliny, krwi, potu, śliny, spermy, a nawet niedopałków papierosa. Jego anal­izą zaj­mu­je się lab­o­ra­to­ri­um krymi­nal­isty­czne. Iden­ty­fikac­ja oso­by na pod­staw­ie mate­ri­ału bio­log­icznego jest możli­wa, pod warunk­iem, że jej dane zna­j­du­ją się w bazach danych DNA organów ścigania.

Genetyka pozwala zidentyfikować przestępców, osoby zaginione oraz zwłoki

Gene­ty­ka w krymi­nal­istyce to także iden­ty­fikac­ja osób. Każdy z nas posi­a­da włas­ny, indy­wid­u­al­ny kod gene­ty­czny i może zostać rozpoz­nany na jego pod­staw­ie. W ten sposób da się potwierdz­ić tożsamość nie tylko przestępców, ale także osób zagin­ionych oraz zmarłych (np. w katas­tro­fach). Jeśli stan ciała nie pozwala na dokładne prze­badanie, przeprowadzana jest anal­iza porów­naw­cza z przed­mio­ta­mi, które niegdyś należały do zmarłej oso­by – na nich też zna­j­du­je się DNA.

Genetyka w kryminalistyce – badania DNA odnajdują zastosowanie także do ustalania ojcostwa w sądzie

Gene­ty­ka w krymi­nal­istyce to także bada­nia na ustal­e­nie ojcost­wa. Wynik tes­tu DNA jest pewny i jed­noz­naczny, przez co może posłużyć w sądzie, np. w spraw­ie o spadek lub ali­men­ty. Próbkę do sądowego bada­nia ojcost­wa może stanow­ić wymaz z policz­ka lub krew. Możli­we jest także przyniesie­nie do anal­izy odpowied­nio zabez­piec­zonych przed­miotów oso­bistych, takich jak np. szc­zotecz­ka do mycia zębów, czy też smoczek. Przed­staw­ie­nie rezul­tatu badań gene­ty­cznych znacznie przyspiesza postępowanie w sądzie lub prokuraturze.

Czy w badaniu ojcostwa musi wziąć udział także matka?

W bada­ni­ach ojcost­wa bierze udzi­ał także mat­ka – jest to konieczne, aby potwierdz­ić nie tylko ojcost­wo, ale także macierzyńst­wo. W sytu­acji, gdy mat­ka nie może wziąć udzi­ału w bada­niu na ojcost­wo (np. z powodu zaginię­cia lub śmier­ci), moż­na wykon­ać test DNA tylko u dziec­ka oraz mężczyzny (dom­nie­manego ojca).

Jak przygotować się do badań genetycznych?

Bada­nia DNA są szy­bkie, bezbolesne i niein­wazyjne. Próbkę stanowi niewiel­ka ilość krwi lub wymaz z policz­ka. Do bada­nia DNA nie trze­ba być na czc­zo, w przy­pad­ku, gdy pobier­any jest wymaz, wskazane jest jedynie, aby na godz­inę przed pobraniem próbek niczego nie jeść ani nie pić. Zale­cane jest także, aby nie pal­ić papierosów i nie rzuć gumy.

Czy wynik badania DNA może być zafałszowany?

Ponieważ DNA człowieka jest takie samo w każdej komórce orga­niz­mu, nie da się zafałs­zować wyniku bada­nia DNA. Cza­sa­mi okazu­je się jed­nak, że prób­ka jest tak bard­zo zanieczyszc­zona, że nie nada­je się do anal­izy. W takiej sytu­acji lab­o­ra­to­ri­um gene­ty­czne najczęś­ciej prosi o ponowne pobranie próbek i ich przesłanie do anal­izy. Niek­tóre placów­ki ofer­u­ją ponowne pobranie i anal­izę w cenie bada­nia gene­ty­cznego, bez żad­nych dopłat.