Najważniejsze badania w ciąży — krótki przewodnik

Każ­da kobi­eta stara­ją­ca się o dziecko powin­na wiedzieć, jakie są najważniejsze bada­nia w ciąży i kiedy trze­ba je wykon­ać. Ginekolog powinien o nich pamię­tać, ale to też człowiek – może coś przeoczyć, a prze­cież wynik jed­nego z nich może wskazy­wać na chorobę wyma­ga­jącą leczenia.

Najważniejsze badania w ciąży — badania sprawdzające stan zdrowia przyszłej mamy

Stan zdrowia kobi­ety w ciąży wpły­wa na prze­bieg ciąży i poro­du oraz rozwój pło­du. Przykład­owo, niez­di­ag­no­zowana cukrzy­ca może nawet spowodować niedo­jrza­łość i zbyt dużą masę urodzeniową pło­du. Dlat­ego w trak­cie ciąży ginekolog powinien skierować przyszłą mamę na szereg badań. Niek­tóre z nich trze­ba zro­bić nie jeden raz. Należą do nich: mor­folo­gia krwi, badanie ogólne moczu, oznacze­nie poziomu glukozy, pomi­ar ciśnienia krwi, badanie cyto­log­iczne, pomi­ar masy ciała. Te bada­nia trze­ba powtórzyć, ponieważ niek­tóre zaburzenia mogą pojaw­ić się u ciężarnej na każdym etapie ciąży. Nato­mi­ast tylko raz w trak­cie ciąży kobi­eta dosta­je skierowanie na:

• oznacze­nie grupy krwi (wraz z czyn­nikiem RH) oraz prze­ci­w­ci­ał odpornoś­ciowych do anty­genu erytrocytów;
• HIV, róży­czkę HCV, tok­so­plaz­mozę (w przy­pad­ku wyniku ujem­nego na tok­so­plaz­mozę badanie trze­ba powtórzyć po kilku tygodniach),
• badanie pier­si,
• test obciąże­nia glukozą,
• posiew z pochwy i odby­tu w kierunku paciorkow­ców B‑hemolizujących.

Najważniejsze badania w ciąży — badania prenatalne

Bada­nia pre­na­talne są to testy, dzię­ki którym moż­na sprawdz­ić stan zdrowia malusz­ka. Dzię­ki temu moż­na zaplanować jego lecze­nie po porodzie, a cza­sa­mi pomóc mu jeszcze w łonie mat­ki. Od samego początku ciąży wykonu­je się USG. W przy­pad­ku ciąży prowad­zonej w ramach NFZ lekarz ma obow­iązek wykon­ać u kobi­ety w ciąży co najm­niej 3 bada­nia USG. Oczy­wiś­cie licz­ba ta może być zwięk­szone, jeśli będzie taka potrze­ba. W pry­wat­nych gabi­ne­tach gineko­log­icznych coraz częś­ciej podglą­da się malusz­ka na każdej wiz­y­cie kon­trol­nej. Bard­zo ważne badanie wykonu­je się między 11. a 14. tygod­niem ciąży, a mianowicie test PAPP‑a połąc­zony z USG. Te dwa bada­nia wyko­nane w tym samym dniu dają możli­wość określe­nia wys­tąpi­enia najczęś­ciej wys­tępu­ją­cych zaburzeń gene­ty­cznych: zespołu Dow­na, zespołu Patau, zespołu Edward­sa. W przy­pad­ku, gdy badanie USG lub wynik tes­tu PAPP‑a wskaże na pod­wyżs­zone ryzyko niepraw­idłowoś­ci gene­ty­cznych u dziec­ka – lekarz ma obow­iązek skierować pac­jen­tkę na jed­no z badań inwazyjnych: amniop­unkcję (najczęś­ciej), biop­sję kos­mów­ki lub kor­do­cen­tezę. Jed­nak kobi­ety boją się tych badań, ponieważ ich wyko­nanie nie jest w pełni bez­pieczne dla pło­du. Dlat­ego cza­sa­mi wolą wykon­ać badanie NIPT, ponieważ nie są one obar­c­zone ryzykiem groźnych powikłań, a ich czułość jest bard­zo wyso­ka, np. Pre­na­tal testD­NA ma czułość pon­ad 99% (dla mutacji gene­ty­cznych, które są w zakre­sie bada­nia). Bada­nia wol­nego DNA pło­du cieszą się dużym powodzeniem.