Czy szczepić dzieci? Tak, o ile wcześniej je do tego bezpiecznie przygotujemy!

Szczepić czy nie szczepić dzieci? Czy warto szczepić dzieci, czy lep­iej nie ryzykować? Te pyta­nia częs­to dręczą rodz­iców maluchów w wieku przed­szkol­nym i szkol­nym. Odpowiedź na nie nie jest łat­wa. Szczepi­enia pro­fi­lak­ty­czne są niezbędne, by uchronić dziecko przed choroba­mi zakaźny­mi, zdarza­ją się jed­nak rzad­kie sytu­acje, w których szczepi­e­nie pro­fi­lak­ty­czne może nie być wskazane. Na szczęś­cie na rynku są dostęp­ne bada­nia gene­ty­czne dzieci, dzię­ki którym moż­na uzyskać szczegółową wiedzę na tem­at zdrowia w kon­tekś­cie chorób gene­ty­cznych, które stanow­ią prze­ci­wwskaza­nia do szczepień.

Czy szczepić dziecko, czy nie – oto najważniejsze infor­ma­c­je, zawarte w niniejszym artykule:

1. Szczepić dziecko czy nie? Kiedy szczepi­e­nie pro­fi­lak­ty­czne może być niebezpieczne?
2. Czy szczepić dziecko z pier­wot­nym niedo­borem odporności?
3. Czy szczepić dzieci z choroba­mi metabolicznymi?
4. Szczepić czy nie szczepić dzieci? Bada­nia gene­ty­czne mogą udzielić odpowiedzi na to pytanie
5. Czy warto szczepić dzieci? Jakie bada­nia gene­ty­czne warto wykon­ać, by sprawdz­ić, czy szczepi­e­nie będzie bez­pieczne dla malucha?

🔷 Szczepić dziecko czy nie? Kiedy szczepienie profilaktyczne może być niebezpieczne?

Szczepić dziecko czy nie? To pytanie częs­to pojaw­ia się na forach inter­ne­towych oraz gru­pach dla rodz­iców w medi­ach społecznoś­ciowych. Obaw­ia­ją się oni, że szczepi­e­nie może być szkodli­we dla zdrowia dziec­ka. W rzeczy­wis­toś­ci jed­nak nie ma żad­nych badań naukowych, które pod­da­ją w wąt­pli­wość bez­pieczeńst­wo szczepień. Wręcz prze­ci­wne – są one konieczne, by ochronić dziecko przed choroba­mi zakaźny­mi. Skąd więc to całe zamieszanie?

Ist­nieją sytu­acje, w których dziecko może wyma­gać indy­wid­u­al­nego pode­jś­cia do kwestii szczepień lub nawet odroczenia niek­tórych rodza­jów szczepień pro­fi­lak­ty­cznych. Tak jest w przy­pad­ku gene­ty­cznie uwarunk­owanych chorób meta­bol­icznych u dzieci oraz pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci. Gdy maluch cier­pi na chorobę należącą do które­jś z tych grup i rodz­ice o tym nie wiedzą, podanie szczepi­enia może rzeczy­wiś­cie zagroz­ić jego zdrow­iu. Jeśli więc rodz­ice zas­tanaw­ia­ją się, czy szczepić, czy nie szczepić dzieci, należy przede wszys­tkim wykon­ać spec­jal­isty­czne bada­nia w kierunku chorób meta­bol­icznych oraz pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci i sprawdz­ić, czy maluch może być w ich kon­tekś­cie bez­piecznie zaszczepiony.

🔷 Czy szczepić dziecko z pierwotnym niedoborem odporności?

Jed­ną z grup chorób, które mają istotne znacze­nie w kon­tekś­cie szczepień, są pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci (w skró­cie PNO). To set­ki różnorod­nych uwarunk­owanych gene­ty­cznie zaburzeń, które zakłó­ca­ją funkcjonowanie układu immunologicznego.

Pier­wotne niedobory:

• wpły­wa­ją nieko­rzyst­nie na pracę wielu narządów i układów,
• zwięk­sza­ją podat­ność dziec­ka na infekcje,
• zwięk­sza­ją ryzyko wys­tąpi­enia alergii, chorób autoim­muno­log­icznych i chorób nowotworowych.

Choro­by te mają także ogromne znacze­nie także w kon­tekś­cie szczepień!

Czy szczepić dziecko z pier­wot­nym niedo­borem odpornoś­ci? Zgod­nie z rekomen­dac­ja­mi Pol­skiego Insty­tu­tu Zdrowia Pub­licznego choro­by te stanow­ią bezwzględne prze­ci­wwskazanie do poda­nia dziecku żywych szczepi­onek, takich jak szczepi­onka prze­ci­wko gruźl­i­cy, szczepi­onka MMR czy szczepi­onka prze­ci­wko ospie wietrznej [1]. Nato­mi­ast pozostałe szczepi­enia mogą być podawane.

🔷 Czy szczepić dzieci z chorobami metabolicznymi?

Pytanie, czy warto szczepić dzieci, zada­ją sobie także rodz­ice dzieci, u których wykry­to zapisane w genach choro­by meta­bol­iczne. To schorzenia, które zakłó­ca­ją pro­cesy meta­bol­iczne zachodzące w orga­nizmie. Choro­by meta­bol­iczne powodu­ją, że orga­nizm nie potrafi przetwarzać praw­idłowo dostar­czanych z poży­wie­niem substancji.

U chorej oso­by sub­strat, zami­ast przek­sz­tał­cić się w nietoksy­czny pro­dukt, gro­madzi się nad­miernie w orga­nizmie w szkodli­wej formie. W efek­cie, w miarę upły­wu dochodzi do poważnych uszkodzeń w komórkach i narzą­dach. Na szczęś­cie lecze­nie zaburzeń meta­bol­icznych jest możli­we – gdy wiemy o choro­bie, wystar­czy zas­tosować odpowied­nią dietę elim­i­na­cyjną lub suple­men­ta­cyjną i w ten sposób ura­tować zdrowie obar­c­zonej nią osoby.

Czy warto szczepić dziecko, jeśli wiemy, że posi­a­da ono chorobę meta­bol­iczną? Wiele zależy od stanu zdrowot­nego małego pac­jen­ta. Choro­by meta­bol­iczne mają bowiem ten­dencję do załamy­wa­nia się osiąg­niętej równowa­gi orga­niz­mu pod wpły­wem sil­nego bodź­ca, takiego właśnie, jakim jest szczepi­e­nie. Po poda­niu szczepi­enia u chorej oso­by mogą wys­tąpić takie objawy jak sen­ność, hipog­likemia czy nawet śpiącz­ka. Aby tego uniknąć, przed wyko­naniem szczepi­enia należy odpowied­nio przy­go­tować pac­jen­ta, a także mon­i­torować jego stan zdrowia po poda­niu szczepi­on­ki [2].

🔷 Szczepić czy nie szczepić dzieci? Badania genetyczne mogą udzielić odpowiedzi na to pytanie

Objawy gene­ty­cznych chorób, które mogą być niebez­pieczne w kon­tekś­cie szczepień pro­fi­lak­ty­cznych, nie są widoczne od razu. Częs­to rodz­ice myślą, że ich dziecko jest zdrowe, a tym­cza­sem w młodym orga­nizmie dochodzi do poważnych spustoszeń.

Odpowiedzi na pytanie „szczepić dziecko czy nie” mogą udzielić nowoczesne bada­nia gene­ty­czne. Niek­tóre z testów DNA są możli­we do wyko­na­nia w ciąży, inne moż­na zre­al­i­zować po urodze­niu dziec­ka.  Wszys­tkie mają na celu wykrycie zapisanych w genach zmi­an, o których wiedza może być znaczą­ca w kon­tekś­cie szczepień pro­fi­lak­ty­cznych i późniejszego planowa­nia zdrowia dziecka.

🔷 Czy warto szczepić dzieci? Jakie badania genetyczne warto wykonać, by sprawdzić, czy szczepienie będzie bezpieczne dla malucha?

Jakie bada­nia przed szczepi­e­niem wykon­ać, by dowiedzieć się, czy szczepić dziecko? W Polsce są już dostęp­ne testy DNA dla dzieci, takie jak np. test NOVA. To test, który pozwala ziden­ty­fikować aż 12 wrod­zonych pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci i 68 chorób meta­bol­icznych, które mogą stanow­ić prze­ci­wwskaza­nia do szczepi­enia lub wyma­gać indy­wid­u­al­nego kalen­darza szczepień. Badanie anal­izu­je także tol­er­ancję orga­niz­mu na 32 sub­stanc­je zawarte w 200 najpop­u­larniejszych lekach.

Inne badanie gene­ty­czne o znacznie szer­szym zakre­sie to test ekso­mowy WES. Badanie anal­izu­je wszys­tkie geny dziec­ka (ok. 23 000) pod kątem wszys­t­kich znanych chorób gene­ty­cznych. Test potrafi wykryć 300 wrod­zonych niedoborów odpornoś­ci oraz 600 różnych chorób meta­bol­icznych, co pozwala maksy­mal­nie skró­cić czas diag­nozy i przyspieszyć leczenie.

Testy DNA to nie wydatek, lecz inwest­y­c­ja. Wyko­nane raz w ciągu życia badanie gene­ty­czne pozwala zyskać cen­ną wiedzę na tem­at zdrowia dziec­ka. Jeśli badanie zostało wyko­nane na wczes­nym etapie roz­wo­ju, w wielu przy­pad­kach da się wyprzedz­ić objawy choro­by gene­ty­cznej. Dzię­ki temu moż­na nie tylko dowiedzieć się, czy szczepić dziecko, ale i także dać malu­chowi szan­sę na nor­malne funkcjonowanie, pomi­mo zapisanej w genach choroby.

Zobacz też:

Autyzm badanie dziec­ka — jakie możesz wykonać?

Badanie FRAX — czym jest?

Bada­nia immuno­log­iczne u dzieci

Źródła:

1. http://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-sa-ogolne-zasady-stosowania-szczepionek/2/#jakie-sa-przeciwwskazania-do-szczepien

2. https://www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne/124947,szczepienia-dzieci-z-chorobami-ukladu-nerwowego