Autyzm- jaką dietę powinno stosować dziecko?

Około 45% dzieci boryka­ją­cych się z zaburzeni­a­mi ze spek­trum autyz­mu cier­pi na dolegli­woś­ci układu pokar­mowego np. bóle brzucha, biegun­ki, wymio­ty, wzdę­cia czy zaparcia. Z tego powodu rodz­ice poszuku­ją infor­ma­cji, jaka dieta spowodowała­by ustanie tych dolegli­woś­ci. Zada­ją oni wiele pytań- jaka dieta jest najlepiej zbi­lan­sowana? Którą stosować najlepiej? O której stosowa­niu zapom­nieć? Poniżej zna­jdziecie sporą dawkę infor­ma­cji na tem­at najbardziej odpowied­niego żywienia dla autystyka. 

1. Dieta a autyzm- obec­ny stan wiedzy
2. Czy w diecie autysty­ka nie ma miejsce na gluten, cuki­er i mleko?
3. Jak przy­go­tować się do diety dla dziec­ka autystycznego?
4. Jaką dietę stosować, jeśli dziecko cier­pi na autyzm i chorobę metaboliczną?
5. Autyzm a odpowied­nio zbi­lan­sowana dieta
6. Co jeszcze jest ważne w diecie autystyka?

Dieta a autyzm- obecny stan wiedzy

Aktu­al­nie prowadzi się wiele badań naukowych, które jed­noz­nacznie określiły­by, jak powin­no żywić się dziecko, które ma autyzm. Nie ist­nieją jeszcze bada­nia, które potwierdz­iły­by, że u dzieci autysty­cznych należy stosować np. dietę bezm­leczną lub dietę bezg­lutenową. Oczy­wiś­cie w internecie zna­jdziemy dużo infor­ma­cji na ten tem­at, ale nie mają one pokrycia naukowego. Jed­noz­nacznie określoną dietę mają jedynie te dzieci autysty­czne, u których wys­tąpiły nietol­er­anc­je pokar­mowe np. aler­gia na orzechy, celi­akia czy nietol­er­anc­ja lak­tozy. W przy­pad­kach tych dzieci wskazana jest bezwzględ­nie dieta eliminacyjna.

Mimo tego, że nau­ka nie wskaza­ła diety, którą powin­ny stosować dzieci autysty­czne, to ist­nieje przeko­nanie, że autyzm moż­na w ten sposób leczyć. Co praw­da około 45% dzieci z zaburzeni­a­mi ze spek­trum autyz­mu ma prob­le­my związane z dzi­ałaniem układu pokar­mowego. Dolegli­woś­ci te wiążą się z gorszym funkcjonowaniem także na innych płaszczyz­nach. Taki autystyk może mieć bardziej nasilone prob­le­my behaw­io­ralne np. zaburzenia emocjon­alne, lękowe czy prob­le­my ze snem. Jeśli dziecko będzie stosowało dietę, która pomoże mu złagodz­ić dolegli­woś­ci układu pokar­mowego, to wpłyną one pozy­ty­wnie na ogólne funkcjonowanie dziec­ka i jego rozwój.

Niek­tóre dzieci z zaburzeni­a­mi ze spek­trum autyz­mu cier­pią również na choro­by meta­bol­iczne. Wtedy sytu­ac­ja związana z dietą wyglą­da nieco inaczej. Objawy schorzeń meta­bol­icznych są objawy zal­iczane do zaburzeń ze spek­trum autyz­mu. Skutku­je to tym, że choro­ba przez dłu­gi czas nie zosta­je rozpoz­nana. Jeśli u autysty­ka wys­tępu­je choro­ba meta­bol­icz­na, to zas­tosowanie odpowied­niego żywienia poprawi ogólne funkcjonowanie małego pac­jen­ta oraz zahamu­je, a nawet cofnie niek­tóre wys­tępu­jące objawy.

Czy w diecie autystyka nie ma miejsce na gluten, cukier i mleko?

Rodz­ice dzieci autysty­cznych częs­to sto­su­ją dietę 3xBEZ. Jest to dieta, w której wye­lim­i­nowany zosta­je cuki­er, gluten i mleko. Nie jest to jed­nak właś­ci­we pode­jś­cie w sytu­acji, gdy dziecko nie ma nietol­er­ancji na te trzy pro­duk­ty. Dieta elim­i­na­cyj­na bez konkret­nych wskazań medy­cznych nie ma żad­nego sen­su. Może ona naro­bić więcej szkody niż pożytku, ponieważ może mieć negaty­wny wpływ na zdrowie somaty­czne i psy­chiczne dziec­ka. W przy­pad­kach niek­tórych pac­jen­tów może ona skutkować:

• niedob­o­ra­mi pokarmowymi
• obniże­niem odporności
• poczu­ciem wyk­luczenia dziec­ka z grupy rówieśniczej
• odbiorem jej przez dziecko jako for­mę przemocy

Dieta elim­i­na­cyj­na może przynieść bard­zo dużo dobrego, jeśli ist­nieją medy­czne wskaza­nia do jej stosowa­nia. Częs­to rodz­ice nie wiedzą o takich wskaza­ni­ach, dlat­ego uważa­ją, że wprowadze­nie tej diety jest słuszne w każdym przy­pad­ku. Dla przykładu, jeśli dziecko bory­ka się z celi­ak­ią, która nie została rozpoz­nana, to dieta bezg­lutenowa wpłynie pozy­ty­wnie na ogólne funkcjonowanie dziec­ka. Nie warto jed­nak wprowadzać różnych diet na próbę. Może­my tym tylko zaszkodz­ić dziecku. Lep­iej jest udać się na odpowied­nie bada­nia gene­ty­czne autyz­mu.

Jak przygotować się do diety dla dziecka autystycznego?

Jeśli planu­je­my rozpoczę­cie u dziec­ka stosowa­nia jakiejś diety elim­i­na­cyjnej np. bezm­lecznej czy bezg­lutenowej, to na początku powin­niśmy udać się na bada­nia, które wyk­luczą nietol­er­anc­je pokar­mowe oraz alergie. Powin­niśmy to zro­bić przed wprowadze­niem jakichkol­wiek zmi­an. Jeśli po bada­ni­ach zde­cy­du­je­my się na daną dietę elim­i­na­cyjną, to musimy zad­bać o jej odpowied­nie zbi­lan­sowanie, ponieważ bard­zo łat­wo jest wywołać niedobo­ry pokar­mowe. Dzieci, które są na diecie bezm­lecznej, częs­to mają niedobo­ry wap­nia. U dzieci, które ze swo­jej diety elimin­u­ją gluten, również częs­to pojaw­ia­ją się niedobo­ry różnego typu. 

Pode­jrze­wa­jąc u dziec­ka autysty­cznego jakąkol­wiek nietol­er­ancję pokar­mową, warto wykon­ać bada­nia gene­ty­czne dziec­ka. Wskażą one, czy dziecko ma gene­ty­czne predys­pozy­c­je do które­jkol­wiek nietol­er­ancji. Bada­nia te pokażą również, czy nietol­er­anc­ja pokar­mowa na konkret­ny pro­dukt może pojaw­ić się w przyszłoś­ci. Jeżeli u dziec­ka wys­tępu­je autyzm — badanie to moż­na przeprowadz­ić z prób­ki krwi (suchej kro­pli krwi — do takiej prób­ki wystar­czy delikat­nie nakłóć palec dziec­ka i wycis­nąć kil­ka kro­pelek krwi na bibułkę) , ale również z wymazu z policz­ka, więc jest ono niein­wazyjne i bezbolesne.

Jaką dietę stosować, jeśli dziecko cierpi na autyzm i chorobę metaboliczną?

Udowod­niono, że jed­nym z czyn­ników, który może wywoły­wać autyzm, są wrod­zone choro­by meta­bol­iczne. Schorzenia te wiążą się z niepraw­idłowoś­ci­a­mi w dzi­ała­niu metab­o­liz­mu. Przez nie orga­nizm nie przyswa­ja praw­idłowo sub­stancji, które pochodzą z poży­wienia. Nielec­zone mogą mieć bard­zo poważne skut­ki np. uszkodzenia mózgu, zapad­nię­cie w śpiączkę, a nawet śmierć. Choro­by te częs­to przez dłu­gi czas mają uta­jony prze­bieg. U niek­tórych pac­jen­tów pier­wsze objawy pojaw­ia­ją się nawet po pier­wszych kilku lat­ach życia. Pier­wszy­mi symp­toma­mi chorób meta­bol­icznych częs­to są symp­to­my autyz­mu- zaburzenia roz­wo­ju intelek­tu­al­nego i emocjon­al­nego. Pojaw­ie­nie się tych objawów powin­no sprowokować pode­jrzenia, że możli­we jest wys­tąpi­e­nie u dziec­ka choro­by metabolicznej.

 

Autyzm a odpowiednio zbilansowana dieta

U dzieci ze spek­trum autyz­mu pojaw­ia się częs­to tzw. wybiór­czy apetyt. Oznacza to, że wyk­lucza­ją one ze swo­jej diety skład­ni­ki, które są im potrzeb­ne- wit­a­miny i mikroele­men­ty. Wyni­ka to z tego, że dzieci autysty­czne bardziej niż inne zwraca­ją uwagę na ksz­tałt, kon­sys­tencję, zapach i smak pro­duk­tu. To, że dziecku nie spodo­ba się np. ksz­tałt pro­duk­tu, może spowodować odmówie­nie zjedzenia go. Oznacza to, że u autystyków ist­nieje więk­sze ryzyko wys­tąpi­enia niedoborów pokar­mowych i zaburzeń odży­wia­nia. Najczęst­szym niedo­borem, który pojaw­ia się u dzieci autysty­cznych, jest niedobór wap­nia. Należy więc zad­bać, żeby w diecie autysty­ka znalazła się odpowied­nia ilość każdego skład­ni­ka odżywczego. 

Co jeszcze jest ważne w diecie autystyka?

Rodz­ice dzieci autysty­cznych częs­to bez kon­sul­tacji z lekarzem poda­ją dzieciom różne suple­men­ty. Jest to nieod­powiedzialne zachowanie, ponieważ nie mają oni nad nimi kon­troli. Nie powin­no się stosować diety elim­i­na­cyjnej ani suple­men­ta­cyjnej bez wyraźnego wskaza­nia medy­cznego. Zami­ast przez­naczać czas i pieniądze na suple­men­ty, lep­iej jest udać się z dzieck­iem do diete­ty­ka, który ułoży odpowied­ni jadłospis, w którym uwzględ­ni również pref­er­enc­je smakowe dziecka.

Jed­nak aby móc skutecznie pomóc dziecku z autyzmem, najważniejsze jest postaw­ie­nie praw­idłowej diag­nozy jaka jest przy­czy­na objawów. Możli­we jest to dzię­ki przeprowadze­niu badań gene­ty­cznych. Najlep­szym badaniem gene­ty­cznym na autyzm jest badanie WES. Na rynku dostęp­ne jest kil­ka rodza­jów tego bada­nia, jed­nak tym o najsz­er­szym zakre­sie jest badanie WES COMPLEX.

Przeczy­taj też:

Bada­nia na odporność

Bada­nia gene­ty­czne noworodka

Badanie WES cena