Choroby wątroby – ich przyczyna może tkwić w genetyce!

Wątro­ba jest narzą­dem, bez którego nie moglibyśmy żyć i sprawnie funkcjonować. To ona uczest­niczy w pro­ce­sie przemi­any wielu ważnych skład­ników odży­w­czych. Moż­na powiedzieć, że pełni rolę fil­tra, oczyszcza­jącego nasze ciało ze wszys­tkiego co szkodli­we i toksy­czne. Nie prze­sadz­imy zatem mówiąc, że o wątrobę trze­ba dbać! Jak to zrobić?

Jak możesz pomóc swojej wątrobie?

Jeśli los Two­jej wątro­by leży Ci na ser­cu pamię­taj o zdrowym odży­wia­n­iu! Hek­tolit­ry alko­holu i tłus­ta dieta na pewno nie wpłyną na nią zbyt korzyst­nie. Jedź zatem mało, a częs­to. Włącz do swo­jego jadłospisu pro­duk­ty lekkos­trawne i niskotłuszc­zowe, potrawy gotuj, a nie smaż. Czer­wone mię­so zastąp ryba­mi i dro­biem. Zwróć też uwagę na tem­po swo­jego jedzenia. Spoży­wanie posiłku w poś­piechu również nie będzie jej służyło. Pracę wątro­by możesz nieco wspomóc dostęp­ny­mi na rynku far­ma­ceu­ty­cznym suple­men­ta­mi diety.

Równie niszczy­ciel­skie dla wątro­by potrafią być niek­tóre leki. Jeśli więc nie musisz, nie faszeruj się zbyt­nio tabletka­mi. A jeśli musisz, to pamię­taj, aby przed zas­tosowaniem każdego leku skon­sul­tować się ze specjalistą.

Dla wątro­by naj­groźniejsze są wirusy. Przed wiru­sowym zapale­niem wątro­by typu A (HAV) uchronić się nietrud­no, wystar­czy po pros­tu dbać o higienę, myć ręce, warzy­wa i owoce. Na typ B (HBV) możesz się z kolei zaszczepić.

Najczęstsze choroby wątroby

Wątrobę mogą atakować różne poważne choro­by, niek­tóre prowadzą do nieod­wracal­nych zmi­an, niek­tóre nawet do śmier­ci. Ostre wiru­sowe zapale­nie wątro­by to, jak sama nazwa wskazu­je, zapale­nie wątro­by wywołane obec­noś­cią wirusów. W naszym kra­ju najczęś­ciej wys­tępu­ją zakaże­nia wirusem HAV, HBV oraz HCV, a więc typu A, B i C. Jak już wspom­nieliśmy nieco wcześniej do zakaże­nia pier­wszym z nich dochodzi zazwyczaj w skutek nieprzestrze­ga­nia higieny oso­bis­tej – nie bez powodu zakaże­nie wirusem HAV nazy­wane jest potocznie „chorobą brud­nych rąk”. Wirusy typu B i C przenoszą się nato­mi­ast za pośred­nictwem różnych narzędzi medy­cznych. Do zakaże­nia może więc dojść np. w trak­cie zabiegu oper­a­cyjnego, robi­enia tat­u­ażu, czy u kos­me­ty­cz­ki. Jeśli więc w najbliższej przyszłoś­ci czeka Cię coś podob­ne­go, zas­tanów się, czy aby na pewno jesteś zaszczepiony.

Przykrym skutkiem nad­miernego spoży­cia alko­holu są alko­holowe choro­by wątro­by. Mogą im towarzyszyć zmi­any zapalne, stłuszcze­nie, a nawet marskość wątro­by. Alko­holowe zapale­nie wątro­by będzie się objaw­iać gorączką, wodobrzuszem oraz żół­taczką. Przy stłuszcze­niu chory odczuwa zwyk­le dyskom­fort w okol­i­cy brzucha, choć stan ten równie dobrze może prze­b­ie­gać zupełnie bezob­ja­wowo. Spośród wszys­t­kich chorób, naj­cięższy prze­bieg ma marskość wątro­by. Oprócz wysok­iej tem­per­atu­ry i żół­tacz­ki wys­tąpi przy niej również wodobrzusze, obrzę­ki kończyn, a nawet zaburzenia świado­moś­ci oraz gospo­dar­ki hormonalnej.

Genetyczna choroba wątroby, którą wywołuje mutacja genu ATP7B

Choro­ba Wilsona jest poważną gene­ty­czną chorobą meta­bol­iczną. Pole­ga na tym, że w orga­nizmie chorego, głównie w wątro­bie, odkła­da się miedź – pier­wiastek ten w nor­mal­nych warunk­ach powinien zostać z niego usunię­ty wraz z żół­cią. Nad­mi­ar miedzi gro­madzi się również w nerkach, rogówkach oraz w mózgu. Za chorobę Wilsona odpowia­da mutac­ja genu zlokali­zowanego na chro­mo­somie 13, a jest nim gen o nazwie ATP7B.

Choroba Wilsona — jakie daje objawy

U praw­ie 50% pac­jen­tów z chorobą Wilsona dochodzi do upośledzenia funkcji wątro­by, w tym jej zapale­nia lub marskoś­ci. Do równie częstych objawów tego schorzenia zal­icza się:

• zaburzenia neu­ropsy­chi­a­tryczne
• trud­noś­ci w przełyka­niu (pojaw­ia się ślinotok)
• trud­noś­ci z mową
• zaburzenia równowa­gi
• wzmożone napię­cie mięśni
• charak­terysty­czny pomarańc­zowy pierś­cień w rogów­ce oka – tzw. pierś­cień Kay­sera i Fleischera
• drże­nie rąk
• mimowolne ruchy

Rozpoznanie choroby Wilsona

Ilość miedzi w orga­nizmie moż­na zbadać anal­izu­jąc krew i mocz chorego. Dodatkowo wykonu­je się badanie oczu, na obec­ność wspom­ni­anego już pierś­cienia Kay­sera i Fleis­chera. Ostate­czną diag­nozę staw­ia się jed­nak na pod­staw­ie wyników testów DNA (badań gene­ty­cznych). W ostat­nim cza­sie w Polsce pojaw­ił się również test prze­siewowy nowej gen­er­acji, przez­nac­zony dla noworod­ków i dzieci do lat 18 — test NOVA. Charak­teryzu­je się on bard­zo dużą dokład­noś­cią  i sze­rokim zakre­sem badanych zaburzeń. Określa bowiem ryzyko wys­tąpi­enia u dziec­ka 87 rzad­kich wad wrod­zonych, w tym również choro­by Wilsona.

Choroba Wilsona — jej objawy można łagodzić

Aby usunąć nad­mi­ar miedzi z orga­niz­mu, pac­jen­tom poda­je się spec­jalne leki, najczęś­ciej peni­cy­lam­inę. Pozwala­ją one złagodz­ić, a nawet usunąć objawy choro­by. Pomóc może też dieta ubo­ga w miedź. Chorzy powin­ni więc unikać takich pro­duk­tów spoży­w­czych jak orzechy, czeko­la­da, ryby czy pieczy­wo pełnoziar­niste. Cza­sem, szczegól­nie w przy­pad­ku ostrej niewydol­noś­ci wątro­by, konieczny jest przeszczep tego narzą­du. W choro­bie Wilsona waż­na jest szy­b­ka diag­nos­ty­ka, gdyż nielec­zona może nieste­ty doprowadz­ić do śmier­ci pacjenta.

Artykuł spon­sorowany, aktu­al­iza­c­ja: 14 luty 2018 r. 
Autor: Natalia Jeziors­ka — redak­tor medyczny
Zdję­cie:  © Maridav/ Depositprotos.com